ادبیات حماسی

اصطلاح حماسه در ادبیات فارسی که از قدیم‌ترین ادوار نمونه‌های برجستۀ حماسه را داشته، امری جدید است. در پنجاه سال اخیر کلمۀ حماسه داخل تعبیرات نویسندگان و ادیبان ایرانی شده است؛ وگرنه تا پنجاه سال قبل هیچ‌کس شاهنامه را حماسه نخواهند بود.

می‌توان گفت حماسه یک شعر بلند روایی است درباره‌ی رفتار و کردار پهلوانان و رویدادهای قهرمانی و افتخارآمیز در حیات باستانی یک ملت. چشم‌انداز حماسه وسیع، سبکش عالی و پُر آب و تاب و ساختش تفسیر و تفصیل ماهرانه است. این‌گونه شعر داستانی، منظومه‌های بزرگ و چند سویه است که آمیزه‌ی اسطوره و تاریخ و افسانه و فولکلور است و بیشتر در مرحله‌ی نخستین یا دوران پیدایش خود، از داستان‌ـ‌سرودها و روایت‌های شفاهی پراکنده در ستایش پهلوانان و یادکردهای قومی و نبردهای قهرمانی و... آغاز می‌شود و در مرحله‌ی پایانی یا در دوران تکوین و تنظیم هنری خود، به صورت منظومه‌ای یگانه با مشخصات ملی درمی‌آید. اهمیت و معنای ملی این داستان‌ـ‌سرودها و منظومه‌ها، در این وجه مشخصه‌ی آن‌هاست که تاریخ و آرزوها و اندیشه‌های یک ملت و منزلت عظیم آن را با خصلتی متعالی و افتخارآمیز ترکیب می‌کند.

در این کتاب، به اختصار با ادبیات حماسی ایران آشنا می‌شوید و نمونه‌هایی از اسطوره، حماسه‌های جهان، منظومه‌ی هایکه‌ها، حماسه‌های ایران، حماسه‌های پیش از اسلام، حماسه‌های ملی، حماسه‌‌های تاریخی و حماسه‌های دینی معرفی می‌شود.